Raporty i rekomendacje na temat sytuacji dzieci cudzoziemskich w polskich szkołach

Poniżej zostały zebrane publikacje, które opisują rekomendacje dla szkół z uczniami i uczennicami cudzoziemskimi powstałe w wyniku przeprowadzonych badań lub na podstawie wniosków z konferencji.  Więcej na ten temat: ogólnie o sytuacji, dobre praktyki, narzędzia do pracy. 

Praca z uczniem z doświadczeniem migracji w polskiej szkole

Rekomendacje stworzone podczas seminarium Uczeń z doświadczeniem migracji w polskiej szkole 23 listopada 2019 r. w Muzeum Emigracji w Gdyni. Dzielą się na dwa rozdziały: rekomendacje dla szkół i rekomendacje systemowe.

Równe traktowanie po omacku

Raport z badania Fundacji na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS) dotyczącego zjawiska wykluczenia dzieci z doświadczeniem migracji w szkołach w Polsce oraz podejmowanych działań zmierzających do ich integracji. Badanie obejmowało: pogłębione wywiady z przedstawicielami i przedstawicielkami badanych szkół, obserwacje codziennego funkcjonowania szkoły, w tym obserwacje tzw. „wydarzenia integracyjnego” w badanych szkołach oraz analizę tzw. pamiętników, w których nauczyciele i nauczycielki w badanych szkołach opisywali swoje refleksje i doświadczenia codziennej pracy w klasie, do której uczęszczają dzieci migranckie. Wyniki badania posłużyły opracowaniu rekomendacji dotyczących identyfikowania obszarów i mechanizmów wykluczenia dzieci migranckich w szkołach oraz działań i rozwiązań mających przeciwdziałać wykluczeniu i wzmacniać zasady równego traktowania w szkole.

Raport z badania systemu nauczania dzieci cudzoziemskich języka polskiego jako drugiego/obcego w szkołach w Polsce

Raport z badania Fundacji na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS) dotyczącego sposobu realizowania przez szkoły dodatkowych zajęć z języka polskiego jako obcego/drugiego, organizowanych na podstawie art. 94a ust. 4 ustawy o systemie oświaty, a więc dla osób niebędących obywatelami polskimi, które podlegają obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, a które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Badanie pozwoliło zaobserwować wyzwania i trudności, jakich doświadczają szkoły w związku z przyjmowaniem uczniów i uczennic ze zróżnicowanym poziomem znajomości języka polskiego. Wyniki badania posłużyły do wypracowania rekomendacji, dotyczących systemu nauczania języka polskiego jako drugiego/obcego w szkołach, oraz rozwiązań, mających na celu zwiększenie efektywności i jakości takich zajęć, które zostały szczegółowo omówione w niniejszym raporcie.

Od słów do czynów. Raport z badania dotyczącego sytuacji konfliktowych w szkołach przyjmujących dzieci z doświadczeniem migracji

 W pierwszej części raportu znajdują się informacje o przedmiocie badania i teoretycznych podstawach analizy. Dalej opisana jest metodologia badania oraz charakterystyka szkół, w których było ono prowadzone. W trzeciej części raportu znaleźć można analizę różnych źródeł i czynników sytuacji konfliktowych. Raport kończy się listą działań, które podejmowane są przez szkoły w celu zapobieżenia konfliktom.

Kształcenie dzieci nowo przybyłych i uchodźczych w Berlinie. Praktyki i wyzwania – raport z badań

Od września 2016 r. szkoły w Polsce mają możliwość prowadzenia tzw. oddziałów przygotowawczych, czyli oddziałów dedykowanych uczniom i uczennicom przybywającym z zagranicy, którzy nie znają języka polskiego albo znają go w stopniu niewystarczającym do korzystania z nauki. W zbliżonym czasie analogiczne rozwiązanie zostało wprowadzone w  Berlinie. Według danych Senatu ds. Edukacji, Młodzieży i Nauki w berlińskich szkołach powstało 1056 Willkommensklassen (czyli „klas powitalnych”), w których uczyło się ponad 12 545 nowo przybyłych dzieci. Raport zawiera opis badania sposobu funkcjonowania klas powitalnych, oraz wnioski i rekomendacje, które mogą być przydatne także w kontekście polskim.

Wnioski i rekomendacje dotyczące zmian systemowych wspierających szkoły wielokulturowe w Polsce

Tekst stanowi szczegółowe podsumowanie konferencji „Dzieci cudzoziemskie w Polsce – modele i rozwiązania dla szkoły wielokulturowej”, organizowanej przez Fundację na rzecz Różnorodności Społecznej 10 grudnia 2010 r., ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych wniosków jej uczestników i uczestniczek. W opracowaniu wskazane są także możliwe kierunki rozwoju rozwiązań systemowych, które mogą stanowić istotne wsparcie dla kadry pedagogicznej i dyrekcji szkół wielokulturowych w Polsce.

Szkoła wielokulturowa – organizacja pracy i metody nauczania. Wybór tekstów

Książka jest zbiorem dziesięciu tekstów naukowych pisanych przez specjalistów w zakresie pedagogiki wielokulturowej, pracujących w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Artykuły wybrane do publikacji przedstawiają wyniki badań, często realizowanych na przestrzeni kilku lat, dotyczących m.in. organizacji zajęć z języka angielskiego jako drugiego, budowania relacji z rodzicami migranckimi, których dzieci uczęszczają do szkoły, mechanizmów wykluczenia, funkcjonujących w sposobie organizacji i prowadzenia szkoły, metod pracy w klasach, w których dzieci mają różne pochodzenie etniczne i narodowe oraz różne poziomy znajomości języka, obowiązującego w szkole.